Mali ubod, velika opasnost: Zaštitite se od groznice Zapadnog Nila

Groznicu Zapadnog Nila prenose zaraženi komarci, najčešće u julu i avgustu, ne prate je nikakvi simptomi, a težim oboljenjima centralnog nervnog sistema podložne su starije osobe i one sa oslabljenim imunim sistemom

Groznica Zapadnog Nila je virusno sezonsko oboljenje i prenosi se ubodom zaraženog komarca. Najčešće se registruje tokom jula, a ove godine, prema podacima Zavoda za biocide u Beogradu, najveći broj zaraženih kod nas očekuje se u avgustu.

BEZ TIPIČNIH SIMPTOMA

Čak 80 procenata ljudi nakon infekcije nema nikakve simptome, 15 posto oseća malaksalost, slabost, bolove u zglobovima i mišićima, a samo 1,5 odsto suoči se sa oboljenjima centralnog nervnog sistema (encefalitisom, meningitisom ili akutnom mlitavom paralizom kao kod dečje paralize). Njima su podložniji stariji od 65 godina i hronični bolesnici sa oslabljenim imunim sistemom.

Ovi poremećaji se manifestuju na različite načine. Kod meningitisa se javljaju glavobolja i povraćanje, dok encefalitis prate stanja svesti različitog stepena: konfuzija, dezorijentacija, pospanost, koma, pareze ili paralize pojedinih nerava. Mogu se pojaviti i dvoslike, gubitak vida, slabljenje čula ukusa. Ukoliko se prepoznaju ovi simptomi a osoba je boravila u području gde su registrovani slučajevi ili epidemije groznice Zapadnog Nila, i ne postoji drugi jasan uzrok bolesti, sprovodi se laboratorijsko ispitivanje na uzorku likvora (cerebrospinalne tečnosti) ili krvi. Referentna ustanova je Nacionalna laboratorija za hemoragijske groznice i i ARBO viruse Instituta za virusologiju, vakcine i serume “Torlak” u Beogradu.

Kao i druge virusne neurološke infekcije, i ovo oboljenje se leči simptomatski. U nekim slučajevima neophodna je primena intenzivnog lečenja i nege. Specifična zaštita (vakcina, imunoglobulin) protiv ove infekcije zasad ne postoji.
Virus Zapadnog Nila prvi put je izolovan iz seruma jedne visokofebrilne žene 1937. u slivu Zapadnog Nila (po kome i nosi naziv), u oblasti Ugande. U našoj zemlji ova bolest je prvi put dijagnostikovana kod ljudi krajem jula 2012, a od tada do 2017. registrovano je ukupno 574 obolelih. Nažalost, 61 osoba je umrla.

PREVENTIVNE MERE

Osim mreža na prozorima i vratima i baldahina iznad kreveta, kao sredstvo zaštite koriste se sintetički ili prirodni repelenti - supstance koje odbijaju komarce. Tu su tabletice koje ispravaju, stikeri koji se lepe na površine prostorija, sveće, baklje, vlažne maramice, sprejovi, stikovi i masti koji se stavljaju direktno na kožu. Sintetički pružaju stoprocentnu zaštitu u periodu od dva sata, prirodni su od dva do četiri puta slabiji i treba ih nanositi češće. Jednom nedeljno neophodno je prazniti podmetače za saksije, činije za hranu i vodu za kućne ljubimce i ostale posude u kojima se čuva voda, čistiti oluke i druge sabirne kanale i slivnike za atmosfersku i otpadnu vodu. Time se sprečava stvaranje vlažne sredine za nastanjivanje i razmnožavanje komaraca.

Muškarci u većem riziku

U Srbiji je do sredine jula registrovano 11 lica obolelih od groznice Zapadnog Nila. Odnosno, kako navode iz Instituta za javno zdravlje Srbije ‘Dr Milan Jovanović Batut’, devet slučajeva je potvrđeno a za dva postoji velika verovatnoća. Među obolelima su osam muškaraca i tri žene, starosti od 43 do 83 godine. Najviše obolelih, pet osoba, sa područja je Južnobanatskog okruga, sa teritorije Beograda je njih četvoro, dok je po jedan slučaj registrovan na područjima Južnobačkog i Podunavskog okruga.

Domaći sprej protiv komaraca

Sastojci: 1,5 l medicinskog alkohola, 100 g karanfilića, 1 dl eteričnog ulja po želji (ruzmarin i lavanda su najefikasniji)

Priprema: Cvetove karanfilića usitniti u avanu, staviti ih u staklenu posudu i preliti alkoholom. Ostaviti da odstoji dva dana (promešati ujutru i uveče). Dodati ulje i presuti u flašu sa raspršivačem. Sprej je bezbedan i za decu (voditi računa da ne dođe u kontakt sa očima).