Premijera drame "Žanka" u Madlenianumu: Jelica Sretenović u ulozi heroine srpskog teatra

Premijera drame "Žanka" Miodraga Ilića na Maloj sceni Opere i teatra Madlenianum zakazana je za 7. novembar, a reprize će biti 11. i 13. novembra.

Za sve one koji danas vole pozorište, iz ugla gledaoca ili ugla stvaraoca, neizostavno su važna uporišta u istoriji teatarske umetnosti. Jedno od uporišta srpske pozorišne umetnosti predstavlja glumačka genijalnost Žanke Stokić.

Njena legenda pobija posmatranje pozorišta kao umetnosti trenutka, jer Žanka i šezdeset godina posle svoje smrti traje i izaziva divljenje. Ljubimica publike pamti se po svojim čuvenim pozorišnim ostvarenjima, ali i po životnoj priči obeleženoj tragičnim nerazumevanjem vlasti koja se u Srbiji ustoličila 1944. godine. Kamerna predstava po drami "Žanka", Miodraga Ilića, u režiji Milice Kralj, sa Jelicom Sretenović u naslovnoj ulozi, na sceni Opere i teatra Madlenianum, odaje počast Žanki Stokić koja je celo svoje biće posvetila humanoj misiji teatra. Ovom premijerom obeležavamo 130 godina od rođenja i 70 godina od smrti Žanke Stokić.

U košmaru predsmrtne noći velika glumica Žanka Stokić evocira svoj mukotrpan i slavan umetnički i dramatičan lični život. Troje glumaca, od kojih dvojica tumače više likova (među kojima je i lik B. Nušića), u drami Miodraga Ilića osvetljavaju celu jednu traumatičnu istorijsku epohu, da bi u središtu bilo pitanje moralne krivice umetnika, s obzirom da svaka vlast hoće da ih upotrebi za svoje ciljeve. Delo je humornog, ali i potresnog, tragičnog toka radnje, a problem savesti i moralne krivice umetnika, njegova orijentacija i humanistička pozicija čine srž ove predstave.
Autor drame Žanka bio je zaokupljen mnogobrojnim pitanjima. Koliko je Žanka Stokić uistinu bila kriva što je svoje blistavo glumačko umeće stavila u službu režima pod okupacijom u Drugom svetskom ratu? Da li je na to bila prinuđena, ili nije mogla da se odupre iskonskom porivu zabavljača da bude na sceni, pred očima publike, bez obzira na vreme u kome živi? Da li je bila svesno opredeljena protiv narodnooslobodilačke borbe, i protiv saveznika, ili je kao apolitično biće, boem, prihvatala komične uloge u pozorištu Centrala za humor da bi opšti jad naroda ublažila i njegove ratne muke potisnula smehom i igrom? Kako se osećala kao zabavljač u godinama opšte nacionalne tragedije, a kako na saslušanjima pred islednicima-partizanima, na suđenju, i potom u mesecima po izlasku iz zatvora?

- Žankin slučaj potvrđuje činjenicu da je „samo umetnik bezopasan po društvo” razumljiv i pogodan vlastima, ali i negira mogućnost jednostavnog odgovora na večito pitanje – smeju li umetnici da zabavljaju narod u teškim vremenima, imaju li uopšte pravo na igru... Žanka igra da bi živela. Igra jeste pitanje života za glumca. Zbog te igre slavna komičarka nosi tragedijsku krivicu. I naša predstava je svojevrsna igra – igra snoviđenja, odnosno predstava koju režiraju isprepletana Žankina sećanja. Od čamotinje, od palanke, od batina, od gubitaka, od lomova, od razočaranja, od bolesti, od boli, od hladnoće, od gladi, od stradanja... Živana iz Rabrova bežala je u pozorište. Tamo je uvek bilo čarolije, i strasti, i lepote, i smeha... U pozorištu je uvek sloboda - kaže rediteljka Milica Kralj.

Reditelj Milica Kralj; scenograf i kostimograf Milica Bajić, kompozitor Miroljub Aranđelović – Rasinski, dizajner svetla Srđan Jovanović, lektor Miodrag Ilić; uloge: Jelica Sretenović (Žanka), Milan Caci Mihailović (Tošić, Nušić, putujući glumac), Petar Mihailović (islednik, Aleksandar, Moris).